آیا خوابیدن در کنار تلفن همراه خطرناک است؟
بیان مسئله
آپاندکتومی یا همان جراحی برداشتن آپاندیس، یکی از شایعترین جراحیهای اورژانسی در سراسر دنیاست. در گذشته این جراحی با برش بزرگ و به روش باز انجام میشد، اما امروزه بیشتر جراحان از روش لاپاروسکوپی استفاده میکنند که کمتهاجمیتر است، درد کمتری دارد و جای زخم کوچکتری را بهجا میگذارد. در سالهای اخیر نوع جدیدی از این جراحی معرفی شده که در آن فقط از یک برش منفرد برای ورود ابزارهای جراحی استفاده میشود. به این روش «آپاندکتومی لاپاروسکوپیک تکبرش» یا به اختصار SILA گفته میشود. در مقابل، روش رایجتر با چند سوراخ کوچک به نام CLA شناخته میشود. سؤال اصلی این است که روش تکبرش به اندازه روش چندبرش مؤثر و بیخطر است یا خیر.
یافتهها
در یک مرور سیستماتیک جدید از بانک اطلاعاتی کاکرین در سال ۲۰۲۴، تعداد ۱۱ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده با مجموع ۱۳۷۳ بیمار بررسی شدند. هدف پژوهشگران آن بود که دو روش SILA و CLA را از نظر درد پساز جراحی، عوارض احتمالی، مدت بستری، زمان بازگشت به زندگی روزمره و رضایت بیماران با هم مقایسه کنند. همه بیماران مبتلا به آپاندیسیت حاد بوده و بهصورت تصادفی یکی از دو روش را دریافت کردند.
براساس نتایج به دست آمده، تفاوت قابل توجهی در شدت درد بین دو گروه وجود نداشت. میانگین درد در ۲۴ ساعت نخست پساز جراحی تقریباً یکسان بود. این یعنی بیماران در هر دو روش، از نظر تجربه درد پساز جراحی وضعیت مشابهی داشتند و نمیتوان گفت یکی از دیگری بهتر بود.
یکی از مزایای مهم روش تکبرش، ظاهر بهتر پوست پساز جراحی بود. چون فقط یک برش در ناف ایجاد میشود، جای بخیه کمتر دیده شده و برای بسیاری از بیماران، بهویژه جوانان، این نکته اهمیت زیادی دارد. مطالعات نشان دادند بیماران از نظر زیبایی و تصویر بدن، رضایت بیشتری از SILA داشتند.
از نظر عوارض جراحی مانند خونریزی داخلی یا آسیب به اندامهای اطراف، دو روش تقریباً برابر بودند. میزان بروز این عوارض در هر دو گروه بسیار پایین بود، بنابراین روش تکبرش از نظر ایمنی، خطری بیشتر از روش چندبرش ندارد.
نقطه ضعف روش تکبرش در آن بود که در برخی بیماران، جراح مجبور میشد از برشهای اضافی استفاده کند یا حتی جراحی را به روش باز ادامه دهد. احتمال نیاز به این تبدیل در روش تکبرش بیشتر بود. این موضوع نشان میدهد که انجام SILA از نظر فنی سختتر است و به مهارت بالاتر جراح نیاز دارد.
از نظر طول مدت بستری، تفاوت معنیداری میان دو گروه وجود نداشت. بیماران در هر دو روش بهطور میانگین حدود دو روز در بیمارستان بستری بودند. بنابراین، از نظر زمان ترخیص، هیچکدام برتری خاصی نسبت به دیگری نداشت. همچنین میانگین زمان بازگشت بیماران به فعالیتهای روزمره هم تقریباً یکسان بود؛ حدود ۹ تا ۱۰ روز. این نشان میدهد که روند بهبودی در هر دو روش تقریباً مشابه است و روش جدید موجب تسریع قابل توجهی در بهبود عملکرد بیمار نمیشود.
البته باید توجه داشت که کیفیت شواهد در این بررسی در حد «پایین تا متوسط» ارزیابی شد. علت آن، تفاوت در طراحی مطالعات، حجمنمونه محدود و ناتوانی در «کورسازی» جراح و بیمار بوده است. بنابراین، اگرچه نتایج به سود برابری دو روش است، هنوز برای نتیجهگیری قطعی، انجام پژوهشهای بزرگتر و دقیقتری لازم است.
آیا آنتیبیوتیک جایگزینی استاندارد برای برداشت آپاندیس در درمان آپاندیسیت است؟
نتیجهگیری
در مجموع، شواهد علمی فعلی نشان میدهد که آپاندکتومی لاپاروسکوپیک تکبرش (SILA) از نظر اثربخشی، عوارض، طول مدت بستری، و بهبودی، تقریباً به اندازه روش چندبرش (CLA) مؤثر است. تفاوت اصلی در جنبه زیبایی پوست و محل زخم است که در روش تکبرش بهتر دیده میشود. با این حال، اجرای آن دشوارتر است و در برخی موارد ممکن است نیاز به برشهای بیشتر پیدا کند. بنابراین میتوان گفت که ادعای «اثربخشی مشابه SILA و CLA در آپاندیسیت ساده» درست است، اما انتخاب نهایی روش جراحی باید با نظر جراح و شرایط بیمار تعیین شود.
منبع
دیدگاهتان را بنویسید