از تاثیر تمرینات قلبیتنفسی و مقاومتی بر عملکرد حرکتی در بیماران دچار سکته مغزی چه میدانیم؟
اخیرا مطالعهای در کشور کره جنوبی منتشر و نشان داده که میان ابتلا به سرطان و تزریق واکسن کووید-۱۹ ارتباط وجود دارد.
این مطالعه که نقدهای بسیاری به یافتهها و روششناسی آن وجود دارند، در فضای مجازی، بهویژه رسانههای گروههای شبهعلم، بهطور گستردهای منتشر شده است.
حال «فکتنامه سلامت» این مقاله را بهطور دقیق از نظر علمی بررسی میکند.
۱- هیچ مکانیسم بیولوژیکی مشخصی برای اثبات وجود ارتباط مستقیم میان تزریق واکسنها و ابتلا به سرطان در این مطالعه ارائه نشده و توجیهات بیولوژیکی این رابطه را تایید نمیکنند.
۲- همانطور که در محدودیتهای این مطالعه ذکر شده، مدت زمان دنبال کردن افراد یک سال بوده است. مکانیسم ایجاد اکثر سرطانها، اگر با عامل ایجادکننده ارتباط داشته باشند، چندین سال طول میکشد تا سرطانزایی رخ دهد، در نتیجه از این منظر، نتایج مطالعه قابل نقد هستند.
۳- در این مطالعه، رابطه گزارششده از جنس علیّتی نیست. یعنی مشخص نیست رابطه مشخصشده به دلایل دیگر عوامل است یا تزریق واکسن، و این مطالعه، رابطه علیّتی را گزارش نداده است.
۴- در شاخصهای ارتباط گزارش داده شده، مقدار تغییر ابتلا به سرطان در افراد واکسینهشده هرچند معنیدار شده، از نظر بالینی، مقدار اثر خیلی کم است و این تفاوت در شاخص به معنی تاثیر بالینی قطعی نیست.
۵- نویسندگان خودشان به این نکات اذعان کردهاند که برای بررسی روابط علّی، بررسی مکانیسمهای مولکولی، و توجه به اینکه افزایش تشخیص ممکن است به خاطر رفتارهای سلامت بیشتر باشد، نیاز به انجام مطالعات بیشتر وجود دارد.
۶- با این حال، این مطالعه هنوز با واکنشهای انتقادی شدید از سوی متخصصان روبهروست و بسیاری از کارشناسان آن را فاقد شواهد کافی و از نظر علمی نگرانکننده، اما اغراقآمیز، توصیف کردهاند.
نتیجهگیری
از آنجاییکه مطالعات مختلف درباره بررسی وجود ارتباط میان تزریق واکسن و ابتلا به سرطان میتوانند محدودیتهای مختلفی داشته و نقدهای علمی بدان وارد باشند، معمولا تصمیمگیریهای بالینی نباید مبتنی بر یک مقاله بوده و بایستی مجموع شواهد را در نظر گرفت، در نتیجه یافتههای این مطالعه به دلیل نقدهایی که بدان وارد است، قابل نقد باقی میمانند.
دیدگاهتان را بنویسید