×
×
آخرین اخبار

مطالب اصلی Archives - فکت نامه سلامت

چرا در پاسخ به مسائل پزشکی باید از عبارت های “عدم قطعیت” استفاده کنیم؟
ضرورت رعایت یک قانون در اظهار نظر در مسائل پزشکی

چرا در پاسخ به مسائل پزشکی باید از عبارت های “عدم قطعیت” استفاده کنیم؟

در علم پزشکی، اظهارنظرهای قطعی و اطمینان‌بخش گاهی می‌توانند گمراه‌کننده باشند، زیرا پزشکی به دلیل پیچیدگی و تنوع بسیار زیاد افراد و شرایط مختلف، علمی است که در آن عدم قطعیت جزئی از ذات آن است. بنابراین، ضروری است که متخصصان و صاحبنظران این حوزه در صحبت‌های خود از کلمات قطعی پرهیز کرده و به جای آن، از عباراتی که نشان‌دهنده عدم قطعیت و پذیرش تغییر هستند، استفاده کنند.
  • ۱ خرداد
  • 1 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: مصرف گریپ‌فروت برای مبتلایان به پرفشاری خون میتواند خطرناک باشد
    نتیجه بررسی: درست

    راستی‌آزمایی: مصرف گریپ‌فروت برای مبتلایان به پرفشاری خون میتواند خطرناک باشد

    نتایج بررسی‌های علمی نشان می‌دهند که مصرف گریپ‌فروت می‌تواند با برخی داروهای کنترل فشارخون تداخل داشته باشد و در برخی موارد، اثر دارو را افزایش داده یا خطر عوارض جانبی را بیشتر کند. پس اگر شما یا اطرافیانتان داروی ضدفشارخون بالا مصرف می‌کنید، پیش از افزودن گریپ‌فروت به رژیم غذایی خود، حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید. گاهی حتی سالم‌ترین انتخاب‌ها هم در شرایط خاص می‌توانند به ضرر سلامت بدن تمام شوند.
  • 1 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: استفاده زیاد از شامپو برای سلامت مو مضر است.
    نتیجه بررسی: شواهد ضعیف

    راستی‌آزمایی: استفاده زیاد از شامپو برای سلامت مو مضر است.

    شواهد علمی بیانگر آن است که «استفاده متوسط و منظم از شامپو» برای حفظ سلامت مو و پوست سر، نه‌تنها مشکل‌آفرین نیست، بلکه ضروری است، اما مصرف نامناسب و مکرر شامپو، به‌ویژه از نوع بسیار قوی، می‌تواند موجب خشکی، شکنندگی و تحریک‌پذیری پوست سر شود. مطالعات اخیر نشان داده‌اند شست‌وشوی مو به صورت روزانه با شامپوی ملایم معمولاً آسیبی به ساختار مو نمی‌رساند، اما اگر موها به‌طور منظم شسته نشوند، چربی طبیعی و سلول‌های مرده روی پوست سر تجمع پیدا کرده و ممکن است باعث شوره و خارش شوند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت ادعای کلی «استفاده زیاد از شامپو مضر است» چندان صحیح نیست و بستگی به نوع مو، فرمولاسیون شامپو و دلیل شست‌وشو دارد.
  • 3 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: آیا خون دادن باعث کاهش غلظت خون می‌شود؟
    نتیجه بررسی: درست

    راستی‌آزمایی: آیا خون دادن باعث کاهش غلظت خون می‌شود؟

    اهدای خون نه‌تنها جان دیگران را نجات می­‌دهد، بلکه می­‌تواند تاثیراتی مستقیم بر سلامت خود فرد نیز داشته باشد. پس‌از اهدای خون، غلظت خون به­‌طور موقت کاهش پیدا می‌­کند. علاوه‌بر این، در افرادی که دچار غلظت بالای خون، مثل بیماری پلی سیتمی ورا هستند، می­‌تواند به کاهش فشار خون، کاهش خطر لخته شدن خون و بهبود گردش خون کمک کند. اهدای مکرر خون، ذخایر آهن را در بدن کاهش می­‌دهد و منجر به خستگی، کاهش تمرکز و حتی کم‌خونی می‌­شود. بنابراین رعایت فاصله استاندارد (مثلاً هر 2 تا 3 ماه) و پایش سطح آهن خون توصیه می‌شود.
  • ۳۱ اردیبهشت
  • 12 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: مصرف دارو با معده خالی برای سلامت مضر است.
    نتیجه بررسی: شواهد ضعیف

    راستی‌آزمایی: مصرف دارو با معده خالی برای سلامت مضر است.

    برخی داروها نیاز است که با معده خالی مصرف شوند تا بهتر جذب شوند، اما در مواردی نیز دیده شده که مصرف برخی داروها بدون غذا می‌تواند باعث تحریک معده، بروز تهوع یا حتی عوارض گوارشی مانند زخم معده شود. با این حال، این تأثیرات بستگی به نوع دارو دارد و نمی‌توان به‌طور عمومی گفت که مصرف هر دارویی با معده خالی برای سلامت مضر است.
  • ۲۸ اردیبهشت
  • 11 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: مصرف لیمو شیرین برای درمان زردی نوزادی مفید است.
    نتیجه بررسی: نادرست

    راستی‌آزمایی: مصرف لیمو شیرین برای درمان زردی نوزادی مفید است.

    نتیجه‌ی بررسی: زردی نوزادی یک عارضه شایع در تازه متولدین می‌­باشد. تحقیقات انجام شده در زمینه اثربخشی درمان­‌های سنتی، نیاز به مطالعات بیشتری با نمونه‌­های قابل قابل اعتمادتر دارد و بیشتر مطالعات در مورد نارسایی کبد در بزرگسالان می­‌باشد. کماکان موثرترین و مهم ترین اقدام در مدیریت زردی نوزادان، تغذیه مکرر با شیرمادر 12-8 بار در شبانه روز شناخته شده است. بدلیل اهمیت تغذیه انحصاری با شیر مادر در نوزادان تا شش ماهگی و عوارض گوارشی و حساسیت به مواد غذایی مانند شیرخشت یا لیمو شیرین و سایر روش‌های سنتی، استفاده از طب سنتی توصیه نمی‌­شود.
  • ۲۴ اردیبهشت
  • 12 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: سرخ‌کن‌ های بدون روغن می‌توانند برای سلامت خطرناک باشند.
    نتیجه بررسی: شواهد ضعیف

    راستی‌آزمایی: سرخ‌کن‌ های بدون روغن می‌توانند برای سلامت خطرناک باشند.

    استفاده از سرخ­‌کن­‌های بدون روغن امروزه مورد استقبال عموم، به‌ویژه طرفداران سبک زندگی سالم، قرار گرفته‌اند. با این وجود، شواهد در مورد خواص، مزایا و عوارض سلامت این شیوه‌ پخت، محدود بوده و نیاز به تحقیق بیشتری دارد.
  • ۲۱ اردیبهشت
  • 35 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: کلر مورد استفاده برای ضدعفونی آب سرطان زاست.
    نتیجه بررسی: شواهد ضعیف

    راستی‌آزمایی: کلر مورد استفاده برای ضدعفونی آب سرطان زاست.

    نتیجه‌‌ی بررسی: کلرزنی آب از دیرباز در جلوگیری از بیماری‌های عفونی و حفظ بهداشت عمومی نقش مهمی را ایفا کرده است. با این وجود مطالعات مختلف به نقش سرطان زایی آن در مقادیر مختلف اشاره کرده‌اند. باتوجه به نقش کلر در ضدعفونی کردن، توصیه سازمان بهداشت جهانی و نیز یک روش رایج موجود در کشورهای مختلف، مدیریت و نظارت بر فرآیند درست آن و بکارگیری تمهیدات لازم جهت کاهش خطرات این روش ضرورت دارد. در ایران نیز مقادیر مشخص آن که توسط سازمان استاندارد ملی تعریف شده است، کاربرد دارد. همچنین استفاده از فناوری های نوین حاضر نیز به کارآمدی گندزدایی آب کمک شایانی خواهد کرد.
  • ۲۰ اردیبهشت
  • 23 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: مصرف جوش‌شیرین در درمان سرطان نقش دارد.
    نتیجه بررسی: شواهد ضعیف

    راستی‌آزمایی: مصرف جوش‌شیرین در درمان سرطان نقش دارد.

    نتیجه‌ی بررسی: در سال‌­های اخیر، جوش شیرین (سدیم‌بی­‌کربنات) به یکی از موضوعات داغ الخصوص برای درمان سرطان تبدیل شده است. اما واقعیت این است که هنوز شواهد کافی و قطعی برای تایید تاثیر جوش‌شیرین در درمان یا پیشگیری از سرطان در دسترس نیست. همچنین استفاده خودسرانه و بدون نظارت پزشکی می‌­تواند عوارض گوارشی ایجاد کند. بنابراین، تا زمانی که تحقیقات دقیق‌تر و گسترده‌تری انجام نشده، نباید به جوش شیرین به‌عنوان یک درمان جایگزین یا مکمل قطعی برای سرطان نگاه کرد.
  • ۱۸ اردیبهشت
  • 55 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: مصرف آب‌جو برای بهبود عملکرد کلیه موثر است.
    نتیجه بررسی: نادرست

    راستی‌آزمایی: مصرف آب‌جو برای بهبود عملکرد کلیه موثر است.

    با وجود اینکه مطالعات مختلف از فواید آب‌جو، مالت یا ماءالشعیر برای بهبود عملکرد کلیه یا دفع سنگ کلیه صحبت می‌‌کنند، در مقابل مطالعاتی وجود دارند که معتقدند مصرف این‌گونه نوشیدنی­‌ها سبب بروز چاقی، افزایش اسیداوریک و کم‌آبی بدن می­‌شوند که خود از عوامل تشکیل خطر سنگ کلیه هستند. آب‌جو حاوی الکل نیز سبب تخریب ساختاری و عملکردی کلیه­‌ها می‌­شود. بنابراین، مضرات مصرف آب‌جو ، کفه­‌ سنگین‌تری نسبت به فواید آن دارد.
  • ۱۷ اردیبهشت
  • 38 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: بازتوانی فیزیکی برای بهبود عملکرد و تحرک افراد پس‌از سکته مغزی موثر هستند.
    نتیجه بررسی: درست

    راستی‌آزمایی: بازتوانی فیزیکی برای بهبود عملکرد و تحرک افراد پس‌از سکته مغزی موثر هستند.

    شواهد نشان می‌دهد که انجام بازتوانی فیزیکی پس‌از وقوع سکته مغزی احتمالاً مؤثر است و می‌تواند به بهبود حرکت و عملکرد بیمار کمک کند. هم‌چنین اضافه کردن تمرین‌های بیشتر به درمان‌های استاندارد می‌تواند فواید بیشتری داشته باشد. میان روش‌های موجود، تمرکز بر تمرین فعالیت‌های واقعی روزمره احتمالاً بهترین نتایج را به همراه دارد. بنابراین، ادعای اینکه «روش‌های بازتوانی فیزیکی برای بهبود عملکرد و تحرک پس‌از بروز سکته مغزی مؤثر هستند»، درست است، اما باید به کیفیت درمان، میزان آن و نوع روش توجه شود​.
  • ۹ اردیبهشت
  • 37 بازدید
  • ۰
  • راستی‌آزمایی: تغییرات اقلیمی باعث بروز اثرات منفی بر سلامت افراد می‌شوند.
    نتیجه بررسی: درست

    راستی‌آزمایی: تغییرات اقلیمی باعث بروز اثرات منفی بر سلامت افراد می‌شوند.

    تغییرات آب‌وهوایی و گرمایش زمین ناشی از فعالیت‌های انسانی، اثرات سوء بر سلامت انسان دارند. مدیریت و کنترل صنایع مختلف، برنامه‌ریزی و توسعه برنامه‌های پیشگیری و درمانی جهت کنترل عوارض منفی، از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
  • ۶ اردیبهشت
  • 26 بازدید
  • ۰