نتیجه بررسی ادعا: گمراه کننده

بررسی ادعا: مکمل کلسیم در کاهش وزن موثر است؟!

چاقی یکی از مشکلات عمده بهداشتی در جهان است که می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های مختلفی مانند فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی، سکته، دیابت و مقاومت به انسولین شود.

افزایش شیوع چاقی در همه گروه‌های سنی، نیاز به بررسی روش‌های جدید و موثر برای کنترل وزن را افزایش داده است. یکی از این روش‌ها مصرف کلسیم است که به عنوان یک راهکار احتمالی برای کاهش وزن مطرح شده است. هدف از این پست، بررسی تاثیر مصرف کلسیم بر کاهش وزن در افراد مبتلا به اضافه وزن یا چاقی است.

 روش کار:

برای بررسی این موضوع از کلیدواژه‌های مربوط به مصرف کلسیم و چاقی و کاهش وزن برای سرچ در پایگاه Cochrane و Pubmed استفاده شد:

Pubmed: (Calcuim[Title] OR “Calcium supplementation”[Title]) AND (Obesity[Title] OR Overweight[Title] OR “Decrease weight”[Title] OR “Loss wieght”[Title]) Sort by: Most Recent
Cochrane: Calcium OR “Calcium supplementation” AND “Obesity” OR Overweight OR “Decrease weight” OR “loss weight”

نتیجه گیری:

در مجموع ۱۸ نتیجه از این جستجو حاصل شد که ۳ مطالعه مروری از پایگاه پابمد و ۶ مطالعه مروری از پایگاه کاکرین بازیابی شدند. در مجموع از این پایگاه‌ها، ۶ مطالعه مروری برای بررسی این ادعا مورد استفاده قرار گرفتند.

مطالعات حیوانی و انسانی نشان می‌دهند که کلسیم ممکن است از طریق مکانیزم‌های مختلفی بر کاهش وزن تاثیر بگذارد. این مکانیزم‌ها شامل تنظیم آدیپوژنز (تشکیل چربی)، متابولیسم چربی، تکثیر و آپوپتوز (مرگ سلولی) آدیپوسیت‌ها (سلول‌های چربی)، ترموژنز (تولید حرارت)، جذب و دفع چربی و همچنین تاثیر بر میکروبیوم روده است.

بررسی‌های جامع نشان داده‌اند که بین مصرف کلسیم و کاهش وزن رابطه‌ای معکوس وجود دارد. در یک مطالعه گسترده که شامل ۱۸ مطالعه با مجموع ۱۸۷۳ شرکت‌کننده بود، تاثیرات کلسیم بر کاهش وزن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که مصرف مکمل‌های کلسیم ممکن است تفاوت کمی در وزن بدن ایجاد کند (به طور میانگین کاهش ۰.۱۵ کیلوگرم).

به دلیل وجود سوگیری و ناهمگنی در مطالعات مختلف این نتایج از قطعیت پایینی برخوردار بودند. با این حال، شواهدی با قطعیت متوسط نشان دادند که مصرف کلسیم می‌تواند به کاهش مختصر در شاخص توده بدنی (BMI) و دور کمر منجر شود.

در مجموع، شواهد موجود نشان می‌دهند که مصرف کلسیم می‌تواند به کاهش مختصر در وزن، BMI و دور کمر کمک کند، اما این اثرات معمولاً کوچک و با قطعیت پایین هستند.

البته در صورتی که منبع کلسیم لبنیات باشد، باید تاثیر سایر مواد مغذی موجود در این مواد غذایی را در نظر گرفت و جدا کرد که به تاثیر صرف کلسیم رسید. همچنین، نیاز به تحقیقات بیشتری با مدت زمان طولانی‌تر و دوزهای مختلف کلسیم وجود دارد تا بتوان نتایج قاطعی ارائه داد.

 نتیجه‌گیری
با توجه به شواهد موجود، می‌توان نتیجه گرفت که مصرف کلسیم ممکن است تاثیری مختصر در کاهش وزن داشته باشد، اما این تاثیرات به طور کلی کوچک و از نظر بالینی معنی‌دار نیست. بنابراین، برای دستیابی به کاهش وزن معنادار، احتمالاً نیاز به راهکارهای ترکیبی شامل تغییرات در رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی وجود دارد. در نهایت، این ادعا که مصرف کلسیم به تنهایی باعث کاهش وزن قابل توجه می‌شود، به طور کلی تایید نمی‌شود و نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه وجود دارد.

منابع:

۱ https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD012268.pub2/abstract
۲ https://www.mdpi.com/1422-0067/20/12/3072
۳ https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1043452615000820
۴ https://www.scielo.br/j/rpp/a/V3v46kn6vBPYrtKZQvjjZSy/?lang=en
۵ https://www.cambridge.org/core/journals/nutrition-research-reviews/article/calcium-and-vitamin-d-in-obesity/9CF8D47DD3413C9F3D19EB7421994FAF
۶ https://www.nature.com/articles/ejcn2011106