فیلم/ نوشیدن آب حین غذا برای سلامت انسان ضرر دارد؟

مقدمه:

نوشیدن آب یا سایر نوشیدنی‌ها همراه با غذا یک عادت رایج در بسیاری از فرهنگ‌هاست. اما آیا این کار می‌تواند برای سلامتی مضر باشد؟ برای پاسخ به این سؤال، ابتدا باید درک درستی از فرآیند هضم داشته باشیم. هضم غذا فرآیندی پیچیده است که از دهان شروع می‌شود و در روده بزرگ پایان می‌یابد:

1. در دهان، جویدن باعث ترشح بزاق حاوی آنزیم‌های هضمی می‌شود.
2. در معده، غذا با شیره معده مخلوط شده و به مایع غلیظی به نام کیموس تبدیل می‌شود.
3. در روده کوچک، کیموس با آنزیم‌های لوزالمعده و اسید صفراوی کبد مخلوط می‌شود تا مواد مغذی برای جذب آماده شوند.
4. بیشتر مواد مغذی در روده کوچک جذب می‌شوند و فقط بخش کوچکی به روده بزرگ می‌رسد.
5. کل این فرآیند، بسته به نوع غذا، می‌تواند بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت طول بکشد.

حال، سؤال این است که آیا نوشیدن آب همراه با غذا می‌تواند این فرآیند طبیعی را مختل کند؟ در این پست، ما به بررسی تأثیر نوشیدن مایعات همراه با غذا بر اساس مطالعات علمی می‌پردازیم تا به این پرسش پاسخ دهیم.

می‌دانیم نوشیدن مایعات کافی در طول روز فواید بسیاری برای سلامت دارد. با این حال، برخی افراد معتقدند که نوشیدن آب و سایر نوشیدنی‌ها همراه با وعده‌های غذایی ممکن است به نوعی مضر باشد و تأثیر منفی بر سلامت داشته باشد.

استدلال‌هایی برای این ادعاها وجود دارد:

۱. رقیق شدن اسید معده با نوشیدن آب

بسیاری معتقدند که نوشیدن آب همراه با وعده‌های غذایی باعث رقیق شدن اسید معده و آنزیم‌های گوارشی می‌شود و در نتیجه هضم غذا برای بدن دشوارتر می‌شود. اما این ادعا به این معناست که سیستم گوارشی قادر به تطبیق ترشحات خود با قوام غذا نیست، که این ادعا نادرست است (۱).

۲. مایعات و سرعت هضم

دومین ادعای رایج علیه نوشیدن مایعات همراه با وعده‌های غذایی این است که مایعات سرعت خروج غذاهای جامد از معده را افزایش می‌دهند. تصور می‌شود که این موضوع زمان تماس غذا با اسید معده و آنزیم‌های گوارشی را کاهش داده و در نتیجه هضم غذا را مختل می‌کند. با این حال، هیچ پژوهش علمی این ادعا را تأیید نمی‌کند. در یک مطالعه که تخلیه معده مورد بررسی قرار گرفت، نشان داده شد، اگرچه مایعات سریع‌تر از غذاهای جامد از سیستم گوارشی عبور می‌کنند، اما این موضوع تأثیری بر سرعت هضم غذاهای جامد ندارد (۲).

۳. الکل و نوشیدنی‌های اسیدی بر بزاق تأثیر منفی می‌گذارند.

برخی افراد معتقدند که نوشیدن نوشیدنی‌های اسیدی یا الکلی همراه با وعده‌های غذایی باعث خشک شدن بزاق شده و هضم غذا را برای بدن دشوارتر می‌کند. الکل می‌تواند جریان بزاق را به میزان ۱۰-۱۵٪ در هر واحد الکل کاهش دهد (۳-۵). با این حال، این موضوع بیشتر به مشروبات الکلی قوی اشاره دارد و نه به نوشیدنی‌هایی با غلظت پایین‌تر الکل مانند آبجو و شراب. از سوی دیگر، به نظر می‌رسد که نوشیدنی‌های اسیدی ترشح بزاق را افزایش می‌دهند (۶). در نهایت، هیچ مدرک علمی وجود ندارد که نشان دهد مصرف متعادل الکل یا نوشیدنی‌های اسیدی بر هضم یا جذب مواد مغذی تأثیر منفی دارد.

مایعات به شکسته شدن تکه‌های بزرگ غذا کمک می‌کنند، که باعث می‌شود راحت‌تر از مری به معده منتقل شوند. همچنین به حرکت نرم‌تر مواد غذایی کمک می‌کنند و از نفخ و یبوست جلوگیری می‌کنند. علاوه بر این، معده در طی فرایند هضم، آب به همراه اسید معده و آنزیم‌های گوارشی ترشح می‌کند. در واقع، این آب برای عملکرد صحیح آنزیم‌ها ضروری است (۷).

نتیجه‌گیری:

بر اساس بررسی‌های علمی، نوشیدن آب یا دیگر مایعات همراه با غذا تأثیر منفی بر هضم نداشته و به نظر نمی‌رسد که سلامت را مختل کند. در واقع، مایعات به شکستن تکه‌های بزرگ غذا کمک کرده و حرکت نرم‌تر آن را تسهیل می‌کنند. همچنین، معده در طول هضم آب را به همراه اسید معده و آنزیم‌های گوارشی ترشح می‌کند که برای عملکرد صحیح این آنزیم‌ها ضروری است. بنابراین، نوشیدن مایعات در حین وعده‌های غذایی نه تنها مضر نیست بلکه به بهبود فرآیند هضم کمک می‌کند.

روش کار: جهت جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی از کلیدواژه‌های Drinking water و Meal به همراه کلیدواژه‌های مترادف آن‌ها در عنوان مستندات استفاده شد. همچنین از وبسایت‌های معتبر که در این باره مقاله نوشته بودند استفاده شد. در نهایت ۶ مقاله و یک وبسایت مورد استفاده قرار گرفت.

1. Malagelada JR, Go VL, Summerskill WH. Different gastric, pancreatic, and biliary responses to solid-liquid or homogenized meals. Dig Dis Sci. 1979;24(2):101-10.
2. Fisher RS, Malmud LS, Bandini P, Rock E. Gastric emptying of a physiologic mixed solid-liquid meal. Clin Nucl Med. 1982;7(5):215-21.
3. Enberg N, Alho H, Loimaranta V, Lenander-Lumikari M. Saliva flow rate, amylase activity, and protein and electrolyte concentrations in saliva after acute alcohol consumption. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2001;92(3):292-8.
4. Brand HS, Bruins ML, Veerman EC, Nieuw Amerongen AV. Secretion rate and amylase concentration of whole saliva after consumption of beer. Int J Dent Hyg. 2006;4(3):160-1.
5. Singer MV, Leffmann C. Alcohol and gastric acid secretion in humans: a short review. Scand J Gastroenterol Suppl. 1988;146:11-21.
6. Tenovuo J, Rekola M. Some effects of sugar-flavored acid beverages on the biochemistry of human whole saliva and dental plaque. Acta Odontol Scand. 1977;35(6):317-30.
7. Written by Alina Petre M, RD (NL) — Updated on June 21, 2019. Drinking Liquids with Meals: Good or Bad? : www.healthline.com; 2019 [Available from: https://www.healthline.com/nutrition/drinking-with-meals.