فیلم/ شب‌زنده‌داری ریسک سرطان را کاهش می‌دهد؟

در دنیای مدرن امروزی، الگوهای خواب و کار شبانه به موضوعی مهم در حوزه سلامت تبدیل شده‌اند. ریتم شبانه‌روزی، یک سیستم زمان‌سنجی درونی است که بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و رفتاری را در فواصل تقریباً ۲۴ ساعته تنظیم می‌کند.

این ریتم به موجودات زنده اجازه می‌دهد تا با شرایط محیطی متغیر سازگار شوند. برخلاف ادعای مطرح شده در این مطلب راستی آزمایی، شواهد فزاینده‌ نشان می‌دهد که اختلال در ریتم شبانه‌روزی، از جمله کار شبانه، می‌تواند منجر به اختلالات مختلفی از جمله سرطان شود (۱-۴). در این مطلب، به بررسی شواهد علمی موجود در مورد ارتباط بین شب‌زنده‌داری، کار شبانه و خطر ابتلا به سرطان می‌پردازیم.

مکانیسم‌های احتمالی

مطالعات نشان داده‌اند که کار شبانه و شب‌زنده‌داری می‌توانند باعث اختلال در ریتم شبانه‌روزی بدن شوند. این اختلال ممکن است منجر به سرکوب تولید هورمون ملاتونین شود که خواص ضد سرطانی دارد. همچنین، این اختلالات می‌توانند باعث تغییرات در تعادل انرژی، چرخه سلولی و تنظیم کروماتین شوند که همگی می‌توانند در افزایش خطر سرطان نقش داشته باشند. علاوه بر این، اختلال خواب می‌تواند منجر به تضعیف سیستم ایمنی شود که خود عامل خطر دیگری برای سرطان است (۲, ۵, ۶).

ارتباط با انواع سرطان

بیشترین مطالعات در زمینه ارتباط کار شبانه و سرطان، بر روی سرطان سینه متمرکز بوده‌اند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که کار شبانه طولانی مدت (بیش از ۲۰ سال) می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. علاوه بر سرطان سینه، مطالعاتی نیز در مورد ارتباط کار شبانه با سایر انواع سرطان‌ها انجام شد‌ه‌اند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که کار شبانه ممکن است خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را افزایش دهد. با این حال، در مورد سرطان آندومتر، شواهد قوی مبنی بر افزایش خطر وجود ندارد (۳, ۴, ۷-۹).

اختلالات خواب و سرطان

خواب یک عامل مهم مرتبط با سلامت و کیفیت زندگی است. برای افراد مبتلا به سرطان، اختلالات خواب شایع است و منبع پریشانی محسوب می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که اختلالات خواب می‌تواند بر روند درمان و بهبودی بیماران سرطانی تأثیر منفی بگذارد. همچنین، بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازماندگان سرطان نیز با مشکلات خواب مواجه هستند. به عنوان مثال، یک مطالعه سیستماتیک نشان داد که ۶۱% از بازماندگان سرطان رحم کیفیت خواب ضعیفی داشتند و ۸۱% کیفیت زندگی کاهش یافته‌ای را تجربه می‌کردند (۱۰, ۱۱).

تفاوت در نتایج مطالعات

یکی از چالش‌های اصلی در این زمینه، تفاوت در نتایج مطالعات مختلف است. این تفاوت‌ها می‌تواند ناشی از روش‌های مختلف اندازه‌گیری مواجهه با کار شبانه، تفاوت در طول مدت پیگیری و تفاوت در جمعیت‌های مورد مطالعه باشد. همچنین، برخی مطالعات به تفاوت در تأثیر کار شبانه بر زیرگروه‌های مختلف سرطان سینه اشاره کرده‌اند (۸, ۱۱, ۱۲).

نیاز به تحقیقات بیشتر

با توجه به اهمیت موضوع و تناقضات موجود در نتایج مطالعات، محققان بر نیاز به انجام تحقیقات بیشتر با روش‌های استاندارد و دقیق‌تر تأکید دارند. به ویژه، نیاز به مطالعات طولانی مدت با اندازه‌گیری دقیق مواجهه با کار شبانه و در نظر گرفتن سایر عوامل مؤثر بر خطر سرطان وجود دارد. درک عمیق‌تر از ارتباط بین ساعت زیستی و مسیرهای سرطان‌زایی می‌تواند به توسعه استراتژی‌های جدید برای پیشگیری و مدیریت سرطان کمک کند (۱, ۲, ۵, ۱۲).

نتیجه‌گیری:

بر اساس شواهد موجود، نمی‌توان گفت که شب زنده‌داری یا کار شبانه خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد. در واقع، بیشتر مطالعات به افزایش خطر سرطان، به ویژه سرطان سینه، در افرادی که به مدت طولانی در شیفت شب کار می‌کنند یا الگوهای خواب نامنظم دارند، اشاره دارند. اختلال در ریتم شبانه‌روزی و الگوهای خواب نامناسب می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند و کیفیت زندگی را کاهش دهند. با این حال، به دلیل تناقضات موجود در نتایج مطالعات و نیاز به تحقیقات بیشتر، نمی‌توان نتیجه‌گیری قطعی در این زمینه ارائه داد. توصیه می‌شود افرادی که مجبور به کار در شیفت شب هستند یا الگوهای خواب نامنظم دارند، با مشورت با پزشک، اقدامات لازم برای حفظ سلامتی خود را انجام دهند. این اقدامات می‌تواند شامل بهبود کیفیت خواب، حفظ رژیم غذایی سالم، انجام فعالیت فیزیکی منظم و استفاده از درمان‌های شناختی-رفتاری باشد.

روش کار:

برای بررسی این موضوع از کلیدواژه‌های «Late-night wakefulness»، «Night shift work» و «Cancer» با عبارات مترادف آن‌ها در عنوان مستندات کتابخانه کاکرین و پایگاه اطلاعاتی پابمد استفاده شد. کلیدواژه‌ها:

(“Staying up late”[Title] OR “Late-night wakefulness”[Title] OR “Wakefulness”[Title] OR “Nighttime wakefulness”[Title] OR “staying up late”[Title] OR “chronic sleep deprivation”[Title] OR “Night shift work”[Title] OR “Sleep deprivation”[Title] OR “Chronotype”[Title] OR “Shift work disorder”[Title] OR “Biological clock”[Title] OR “Sleep-wake cycle”[Title]) AND (Cancer[Title] OR Neoplasm[Title] OR Malignant[Title] OR Carcinoma[Title] OR Sarcoma[Title] OR Leukemia[Title] OR Lymphoma[Title] OR Oncogene[Title] OR Angiogenesis[Title]) Filters: Review

با این رویکرد جستجوجو مرور کارکرینی یافت نشد اما توانستیم به ۲۱ مطالعه مروری مرتبط در پایگاه اطلاعاتی پابمد دست یابیم. در نهایت ۱۲ مطالعه مروری وارد بررسی شدند.

1. Rahman S, Wittine K, Sedić M, Markova-Car EP. Small Molecules Targeting Biological Clock; A Novel Prospective for Anti-Cancer Drugs. Molecules. 2020;25(21).
2. Mazzoccoli G, Miele L, Marrone G, Mazza T, Vinciguerra M, Grieco A. A Role for the Biological Clock in Liver Cancer. Cancers (Basel). 2019;11(11).
3. Wei F, Chen W, Lin X. Night-shift work, breast cancer incidence, and all-cause mortality: an updated meta-analysis of prospective cohort studies. Sleep Breath. 2022;26(4):1509-26.
4. Travis RC, Balkwill A, Fensom GK, Appleby PN, Reeves GK, Wang XS, et al. Night Shift Work and Breast Cancer Incidence: Three Prospective Studies and Meta-analysis of Published Studies. J Natl Cancer Inst. 2016;108(12).
5. Malik S, Stokes Iii J, Manne U, Singh R, Mishra MK. Understanding the significance of biological clock and its impact on cancer incidence. Cancer Lett. 2022;527:80-94.
6. Haus EL, Smolensky MH. Shift work and cancer risk: potential mechanistic roles of circadian disruption, light at night, and sleep deprivation. Sleep Med Rev. 2013;17(4):273-84.
7. Wang X, Ji A, Zhu Y, Liang Z, Wu J, Li S, et al. A meta-analysis including dose-response relationship between night shift work and the risk of colorectal cancer. Oncotarget. 2015;6(28):25046-60.
8. Kamdar BB, Tergas AI, Mateen FJ, Bhayani NH, Oh J. Night-shift work and risk of breast cancer: a systematic review and meta-analysis. Breast Cancer Res Treat. 2013;138(1):291-301.
9. Frias-Gomez J, Alemany L, Benavente Y, Clarke MA, de Francisco J, De Vivo I, et al. Night shift work, sleep duration and endometrial cancer risk: A pooled analysis from the Epidemiology of Endometrial Cancer Consortium (E2C2). Sleep Med Rev. 2023;72:101848.
10. Kaplow R. Sleep deprivation and psychosocial impact in acutely ill cancer patients. Crit Care Nurs Clin North Am. 2005;17(3):225-37.
11. Alanazi MT, Alanazi NT, Alfadeel MA, Bugis BA. Sleep deprivation and quality of life among uterine cancer survivors: systematic review. Support Care Cancer. 2022;30(3):2891-900.
12. Hansen J. Night Shift Work and Risk of Breast Cancer. Curr Environ Health Rep. 2017;4(3):325-39.